TANIM;
Elektrik ve elektronik devrelerde akım ve gerilim sınırlamak amacıyla kullanılan devre elemanlarına direnç denir. R harfi ile gösterilir. Birimi ohm(Ω)'dur.
Elektronik devre şemalarında dirençler üzerine direnç adları R1,R2....Rn Şekillerinde belirtilir.Bundan başka bulunduğu konuma göre de adlandırılabilirler.
Devre şemasındaki direnç üzerinde eleman değeri belirtilirken ohm(Ω) cinsinden olanların yanına birim yazmaya gerek yoktur. Örneğin; 100Ω'luk direnç için sadece 100, 1KΩ'luk direnç için 1K, 10MΩ'luk direnç için 10M yazmak yeterlidir.
Direnç 3 ana başlığa ayrılır;
- Sabit Dirençler
- Ayarlı Dirençler
- Ortam Etkili Dirençler
Devre akımı ve gerilimini belli bir değere sabitlemek amacıyla kullanılan ve direnç değeri ayarlanamayan elemanlara sabit direnç denir.
- Gücü ve ohm değeri değiştirilemeyen dirençler'dir.
- Sabit dirençlerde kendi arasında çeşitlere ayrılır.Bunlar;
a) Telli Dirençler:
Krom-Nikal,Gümüş-Nikal gibi maddelerden imal edilmiş tellerin Porselen-Seramik ve Amyant gibi ısıya dayanıklı malzemelere sarılmasıyla elde edilen elemanlara Telli Direnç denir.Düz ve termik olmak üzere iki çeşidi vardır.
b) Filim Dirençler:
Porselen,seramik veya cam yalıtkan gövdenin düz veya ince spiral şeklinde direnç tabakasıyla kaplanmış şeklinde elde edilen dirençlere Filim Direnç denir.
c) Entegre Direnç:
Aynı değere sahip dirençlerin tek bir kılıf içerisine yerleştirilmesiyle oluşturulan elemana Entegre Direnç denir.
d) SMD(YÜZEY MONTAJLI) DİRENÇ:
Çok küçük boyutlarda üretilen ve doğrudan plaket yüzeyine lehimlene bilen dirençlere SMDC (Surface Mount Desnigen) direnç denir.
c) KARBON DİRENÇLER:
Karbon esaslı tozunun reçineli yapıstırıcı ile karışımı sonucunda elde edilen silindirik yapıdaki dirençlere Karbon Direnç denir.
2. AYARLI DİRENÇ;
Devre akımı ve gerilimi değistirmek amacıyla kullanılan ve değeri ayarlanabilen dirençlere Ayarlı Direnç denir.Üç ucu bulunur ve genellikle orta ucu hareketli olur .İki dış uç arasındaki direnç sabittir.Orta uç ile ordadaki ucu hareketli olur. İki dış uç arasındaki direnç sabittir.
Ayarlı dirençler Trimpot,Potansiyometre ve teosta olmak üzere üçe ayrılır;
TRİMPOT:
Devre direncinin bir veya birkaç defa ayarlandıktan sonra bu ayar değerinde sabit bırakıldığı yerlerde kullanılan dirençlerdir.
POTANSİYOMETRE:
Ayarlı direnç olup genellikle ayar ucu cihaz dışında ve ön panel bulunur.
REOSTA:
Ayarlı direnç olup genellikle laboratuvar uygulamalarında kullanılır.
Üzerlerine uygulanan ışık,ısı,hareket ve gerilim gibi etkilerle direnç değerleri değişen elemanlar Ortam Etkili Direnç denir.
LDR:
Üzerine düşen ışık şiddeti le ters orantılı olarak direnç değeri değişen elemanlara Foto Direnç denir. LDR'nin üzerine düşen ışık miktarı arttıkça direnç değeri azalır.
NTC:
Sıcaklıkla ters orantılı olarak direnç değeri değişen termistör cinsine Negatif Katsayılı Direnç denir.
PTC:
Sıcaklıkla doğru orantılı olarak direnç değeri değişen termistör cinsine Pozitif Katsayı Direnç denir.
VDR(VERİSTÖR):
Uçlarına uygulanan gerilim miktarı ile ters orantılı olarak direnç değeri değişen eleman Varisör denir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder